اونونجو درس: دوزلتمه سؤزلر و سؤزدوزلدیجی شکیلچی‌لر

یازار : اورمولو

+0 Bəyən
تازا کلمه دۆزَلتمَک اۆچون، کؤک‌لره آرتێرێلان شکیلچی‌لره، "سؤزدۆزَلدیجی شکیلچی‌لر" دئییلیر.

اؤرنَک:

  • باشچێ Başçı
  • باشقان Başqan
  • باشلێ Baş
  • باشلێق Başlıq
یوُخارێداکێ اؤرنک‌ده، «باش Baş» سؤزونه چئشیدلی(مۆختلیف) شکیلچی‌لر قوشماق ایله‌ن، مۆختلیف آنلام‌لی(معنالی) سؤزلر یارانێب‌دێر.

-دۆزلتمه سؤزلره یئنه سؤزدۆزلدیجی اک‌لر آرتێرماق ایله‌ن، تازا سؤزلر دۆزلتمک اولار:
چؤرک‌چی+لیک= چؤرک‌چی‌لیک Çörəkçi+lik= Çörək
çilik، باش‌قان+سێز= باشقان‌سێز Başqan+sız= Başqansız

قایناق‌لار: قێساجێق آذربایجان تۆرکجه‌سی حاقّێندا، کۆیلۆ سعید نجّاری

معاصیر ادبی آذری دیلی، پروفسور دوقتور محمدتقی زهتابی، آشینا نشریاتی، 1379

Ardı (ایدامه‌سی)
آچار سؤزلر : یئنی سؤز دوزلتمک, شکیلچیلر, اکلر,

دوققوزونجو درس: کلمه‌لرین قورولوشو

یازار : اورمولو

+0 Bəyən
سؤزجوک‌لر(کلمه‌لر) قوُرولوشونا گؤره اۆچ جۆر اولور:
  • ساده کلمه‌لر: همیشه ثابیت قالێب، تک‌لیک‌ده آنلامێ(معناسێ) اولان، بیر حرفی دۆشسه آنلامێنێ ایتیرَن کلمه‌لره، ساده کلمه‌لر دئییلیر.
اؤرنک: آنا Ana، یئر Yer، دمیر Dəmir
  • دوزلَتمه کلمه‌لر: بیر ساده کلمه و سؤز(کلمه)دۆزَلدن شکیل‌چی(اک)دن عیبارت اولان کلمه‌لره، دوزَلتمه کلمه‌لر دئییلیر.
اؤرنک: دمیرچی = دمیر+چی Dəmirçi = Dəmir+çi، یایلاق = یای+لاق Yaylaq = Yay+laq
  • مۆرکّب کلمه‌لر: ایکی ویا نئچه کؤک‌دن دوزَلَن کلمه‌لره، مۆرکّب کلمه‌لر دئییلیر.
اؤرنک: قاراداغ = قارا+داغ Qaradağ = Qara+dağ. گل-گئت Gəl-get. یازهایاز = یاز+ها+یاز Yazhayaz = Yaz+ha+yaz. قوهوم-قارداش Qohum-qardaş

- کلمه‌نین دَییشیلمه‌یَن مۆستقیل آنلامێ اولان بؤلومونه، «کؤک Kök» دئییلیر. اؤرنک: دمیرچی‌خانا Dəmirçixana، آت‌لێ At

- کلمه‌نین دگیشیلَن مۆستقیل ایشلنمه‌یَن بؤلومونه، «شکیلچی Şəkilçi» ویا «اک Ək» دئییلیر. اؤرنک: قازانچا Qazança، گلیش Gəl


قایناق: قێساجێق آذربایجان تۆرکجه‌سی حاقّێندا، کۆیلۆ سعید نجّاری


آچار سؤزلر : سؤزجوکلرین قورولوشو, قرامر,