ائیلملیک باغلامالار: «میش»
یازار : اورمولو
+0 Bəyən
بۇ یازێ بۇنون آچێقلامالارێنداندێر: ائیلملیک باغلامالار
«مێش mış, میش miş, مۇش muş, مۆش müş»
بۇ ائیلملیک باغلامالار ائیلمین بۇیوروق فوْرماسیندان دؤرد چئشیدلی «میش» آرتیرماقلا دۆزلیر و زامان٬ حال-وضعیت بیلدیرن ائیلملیک باغلامالار یارادیر. اؤرنک: «منی کاریخدیران بۇ سواللارین جاوابینی آلمامیش گئدن دئییلم. اؤیرنمهمیش بۇردان گئدن دئییلم.»
بیر چۆخ حاللاردا بۇ ائیلملیک باغلامالاردان سوْنرا بیر سوال عوضلیگی ایشلنر. اؤرنک: «گلمیش نه ائدهجکسن؟». «پوْلاد اوْلموش نئچه ایینن چیخار؟ /آتا-بابالار سؤزو/». «یازمامیش نئجه گؤندره بیلر؟». «بیلمیش نه ائده بیلر؟».
بۇ ائیلملیک باغلامالار «ما٬ مه» دانما علامتی ایله ده ایشلنه بیلر. بۇ حالدا بۇنلار «مادان٬ مهدن» ائیلملیک باغلامالاری ایله عئینی معنادا اوْلور. اؤرنک اۆچون:
«مێش mış, میش miş, مۇش muş, مۆش müş»
بۇ ائیلملیک باغلامالار ائیلمین بۇیوروق فوْرماسیندان دؤرد چئشیدلی «میش» آرتیرماقلا دۆزلیر و زامان٬ حال-وضعیت بیلدیرن ائیلملیک باغلامالار یارادیر. اؤرنک: «منی کاریخدیران بۇ سواللارین جاوابینی آلمامیش گئدن دئییلم. اؤیرنمهمیش بۇردان گئدن دئییلم.»
بیر چۆخ حاللاردا بۇ ائیلملیک باغلامالاردان سوْنرا بیر سوال عوضلیگی ایشلنر. اؤرنک: «گلمیش نه ائدهجکسن؟». «پوْلاد اوْلموش نئچه ایینن چیخار؟ /آتا-بابالار سؤزو/». «یازمامیش نئجه گؤندره بیلر؟». «بیلمیش نه ائده بیلر؟».
بۇ ائیلملیک باغلامالار «ما٬ مه» دانما علامتی ایله ده ایشلنه بیلر. بۇ حالدا بۇنلار «مادان٬ مهدن» ائیلملیک باغلامالاری ایله عئینی معنادا اوْلور. اؤرنک اۆچون:
- «سینمامیش شاققیلداییر = سینمادان شاققیلداییر»
- «گؤزونله گؤرمهمیش اینانما = گؤزونله گؤرمهدن اینانما»
- «چای گلمهمیش چیرمالانماسین = چای گلمهدن چیرمالانماسین»
- «یاتمامیش یۇخو گؤروروک = یاتمادان یۇخو گؤروروک»
- «یاغمامیش گۇرولداییر = یاغمادان گۇرولداییر»
بۇنلار ساده جۆملهده زامان٬ یوْخسا طرز حرکت ظرفی اوْلور. اؤرنک اۆچون: «اؤیرتمنین درسی قۇرتارمامیش زنگ چالیندی.» «آی گؤرونمهمیش صلوات چئویریر /آتا-بابالار سؤزو/»
بۇنلار ساده گئنیش جۆملهده ائیلملیک باغلاما ترکیبی یارادار و جۆملهنین مۆرکّب زامان ظرفلیگی اوْلار. اؤرنک اۆچون «اوْنلار بیزه گلیب چاتمامیش٬ بیز یوْلوموزا داوام ائتمهدیک» جۆملهسینده «اوْنلار بیزه گلیب چاتمامیش» جۆملهنین مۆرکّب زامان ظرفیدیر.
قایناق: معاصیر ادبی آذری دیلی، پروفسور دوقتور محمدتقی زهتابی، آشینا نشریاتی، تبریز ۱۳۷۹
