اون‌دوققوزونجو درس: باغلیلیق و حال شکیلچیلری بیرلیکده

یازار : اورمولو

+0 Bəyən


«آد Ad + باغلێلێق Bağlılıq + حال شکیلچی‌سی Hal şəkilçisi»


1. قالێن دوداقلانان‌لاردا: ایکینجی تک شخصه عایید اولاندا --->

  • ییه‌لیک: سس‌سیزله بیتنده ---> قولونون Qolunun، سسلی ایله بیتنده ---> قوُیونون Quyunun
  • یؤنلوک: سس‌سیزله بیتنده ---> قولونا Qoluna، سسلی ایله بیتنده ---> قوُیونا Quyuna
  • تأثیرلیک: سس‌سیزله بیتنده ---> قولونو Qolunu، سسلی ایله بیتنده ---> قوُیونو Quyunu
  • یئرلیک: سس‌سیزله بیتنده ---> قولوندا Qolunda، سسلی ایله بیتنده ---> قوُیوندا Quyunda
  • چێخێشلێق: سس‌سیزله بیتنده ---> قولوندان Qolundan، سسلی ایله بیتنده: قوُیوندان Quyundan

2. قالێن و اینجه دوداقلانمایان‌لاردا: ایکینجی تک شخصه عایید اولاندا --->
  • ییه‌لیک: سس‌سیزله بیتنده ---> پالتارێنێن Paltarının، سسلی ایله بیتنده ---> سله‌نین Sələnin
  • یؤنلوک: سس‌سیزله بیتنده ---> پالتارێنا Paltarına، سسلی ایله بیتنده ---> سله‌نه Sələnə
  • تأثیرلیک: سس‌سیزله بیتنده ---> پالتارێنێ Paltarını، سسلی ایله بیتنده ---> سله‌نی Sələni
  • یئرلیک: سس‌سیزله بیتنده ---> پالتارێندا Paltarında، سسلی ایله بیتنده ---> سله‌نده Sələndə
  • چێخێشلێق: سس‌سیزله بیتنده ---> پالتارێندان Paltarından، سسلی ایله بیتنده ---> سله‌ندن Sələndən

3.سسلی ایله بیتَنلر (قالێن دوداقلانمایان و اینجه دوداقلانانلار): ایکینجی تک شخصه عایید --->
  • ییه‌لیک: قالێن سسلی ایله بیتنده ---> آنانێن Ananın، اینجه سسلی ایله بیتنده ---> سؤزونون Sözünün
  • یؤنلوک: قالێن سسلی ایله بیتنده ---> آنانا Anana، اینجه سسلی ایله بیتنده ---> سؤزونه Sözünə
  • تأثیرلیک: قالێن سسلی ایله بیتنده ---> آنانێ Ananı، اینجه سسلی ایله بیتنده ---> سله‌نی Sələni
  • یئرلیک: قالێن سسلی ایله بیتنده ---> آناندا Ananda، اینجه سسلی ایله بیتنده ---> سؤزونده Sözündə
  • چێخێشلێق: قالێن سسلی ایله بیتنده ---> آناندان Anandan، اینجه سسلی ایله بیتنده ---> سؤزوندن Sözündən

* بوُ ایکی شکیلچی آدلارا آرتێرێلاندا، گؤردوگوموز کیمی، استاندارد شیوه نورمالارێ ایله، ایکینجی تک شخصده ییه‌لیک، یؤنلوک و تأثیرلیک حالێندا بیر سێرا دولاشێقلێق‌لار ایرَلی گلیر. بوُ دولاشێقلێقلارێ آرادان قالدێرماق اۆچون، گؤنئی آزربایجانێن چوخلو لهجه‌لرینده (و قوزئی آزربایجانێن بعضی لهجه‌لرینده)، همن اۆچ «ین in» باغلێلێق شکیلچی‌سی‌نین «ن n» حرفی «و v» حرفینه چئویریلیر. اؤرنک:

  • ییه‌لیک: قولونون ---> قولوُووُن Qoluvun، قوُیونون ---> قوُیوُووُن Quyuvun، پالتارێنێن ---> پالتارێوێن Paltarıvın، آنانێن ---> آناوێن Anavın، سؤزۆنۆن ---> سؤزۆوۆن Sözüvün
  • یؤنلوک: قولونا ---> قولۇوا Qoluva، قوُیوُنا ---> قوُیوُوا Quyuva، سله‌نه ---> سله‌وه Sələvə، آنانا ---> آناوا Anava، سؤزۆنه ---> سؤزۆوه Sözüvə
  • تأثیرلیک: قولونو ---> قولوُووُ Qoluvu، قوُیونو ---> قوُیوُووُ Quyuvu، پالتارێنی ---> پالتارێوی Paltarıvı، سله‌نی ---> سله‌وی Sələvi، آنانێ ---> آناوێ Anavı، سؤزۆنۆ ---> سؤزۆوۆ Sözüvü

[اوُرمو لهجه‌سی‌نین او بیری‌سی تۆرک لهجه‌لری ایله اصلی تفاووتو بوُردادێر:
  • ییه‌لیک: قولویون Qoluyun، قویویون Quyuyun، پالتارێیێن Paltarıyın، آنایێن Anayın
  • یؤنلوک: قولویان Qoluyan، قوُیوُیان Quyuyan، سله‌یَن Sələyən، آنایان Anayan، سؤزۆیَن Sözüyən
  • تأثیرلیک: قولویون Qoluyun، قوُیویون Quyuyun، پالتارێیێن Paltarıyın، سله‌یین Sələyin، آنایێن Anayın، سؤزۆیۆن Sözüyün]

قایناق‌لار: قێساجێق آذربایجان تۆرکجه‌سی حاقّێندا، کۆیلۆ سعید نجّاری

معاصیر ادبی آذری دیلی، پروفسور دوقتور محمدتقی زهتابی، آشینا نشریاتی، ۱۳۷۹


آچار سؤزلر : باغلیلیق و حال اکلری, bağlılıq və hal,